TẦM QUAN TRỌNG CỦA ĐÁNH GIÁ TÂM LÝ

Ngày 13-10-2025

TẦM QUAN TRỌNG CỦA ĐÁNH GIÁ TÂM LÝ

* Phát hiện sớm và chính xác các vấn đề tâm lý
Một trong những lợi ích cốt lõi của đánh giá tâm lý chính là khả năng phát hiện sớm và chính xác các khó khăn mà trẻ đang gặp phải. Nhiều vấn đề về cảm xúc, hành vi hoặc khả năng học tập thường biểu hiện rất tinh tế, đôi khi chỉ là sự thay đổi nhỏ trong thói quen, hiệu suất học tập hoặc cách trẻ phản ứng với môi trường xung quanh. Những thay đổi này, nếu không được chú ý, có thể bị bỏ qua hoặc hiểu nhầm là sự bướng bỉnh hay thiếu cố gắng. Thông qua các công cụ đánh giá khoa học, chuyên gia có thể xác định sớm các rối loạn như lo âu, trầm cảm, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), rối loạn phổ tự kỷ (ASD) hoặc các khó khăn học tập đặc thù như chứng khó đọc (dyslexia). Việc phát hiện ở giai đoạn sớm cho phép can thiệp kịp thời, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực và ngăn ngừa nguy cơ vấn đề trở nên trầm trọng hơn trong tương lai. Ngược lại, nếu chậm trễ, những khó khăn này có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển trí tuệ, khả năng giao tiếp xã hội và sự tự tin của trẻ.
 
* Cung cấp thông tin quan trọng phục vụ cho việc can
Đánh giá tâm lý không chỉ đơn thuần là việc nhận diện vấn đề, mà còn cung cấp một bức tranh toàn diện về đặc điểm, điểm mạnh, điểm yếu và nhu cầu phát triển của từng trẻ. Kết quả đánh giá là cơ sở khoa học để xây dựng các kế hoạch can thiệp được cá nhân hóa, phù hợp với hoàn cảnh, tính cách và mục tiêu phát triển của từng trẻ. Chẳng hạn, một trẻ mắc rối loạn tăng động giảm chú ý có thể được hướng dẫn rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian, cải thiện khả năng tập trung và điều chỉnh hành vi. Trong khi đó, một trẻ tự kỷ có thể cần chương trình hỗ trợ giao tiếp xã hội, trị liệu ngôn ngữ và môi trường học tập ổn định. Khi các mục tiêu và phương pháp can thiệp được thiết kế dựa trên thông tin chính xác từ đánh giá tâm lý, việc can thiệp sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.
 
* Cải thiện khả năng học tập và phát triển kỹ năng xã hội
Trẻ em có rối loạn học tập hoặc hành vi thường gặp khó khăn trong việc hòa nhập và học tập, ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của trẻ. Những vấn đề như khó đọc (dyslexia) hay khó tính toán (dyscalculia) có thể làm trẻ gặp trở ngại trong việc tiếp thu kiến thức cơ bản. Trong khi đó, trẻ mắc chứng tự kỷ (ASD) thường gặp khó khăn trong việc giao tiếp và duy trì các mối quan hệ xã hội, còn trẻ có rối loạn tăng động giảm chú ý thường dễ bị mất tập trung, bốc đồng và khó kiểm soát hành vi trong lớp học. Đánh giá tâm lý giúp phát hiện sớm các khó khăn này, từ đó cung cấp cơ sở để giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với nhu cầu học tập và xã hội của từng trẻ. Việc can thiệp kịp thời không chỉ giúp trẻ cải thiện khả năng học tập mà còn hỗ trợ phát triển kỹ năng giao tiếp, giúp trẻ tự tin hơn trong việc tương tác và kết bạn. Khi được hỗ trợ đúng cách, trẻ sẽ có thể hòa nhập tốt hơn với bạn bè, gia đình và cộng đồng, từ đó tạo tiền đề cho sự phát triển xã hội và học tập bền vững.
 
* Giảm thiểu sự hiểu lầm và kỳ thị
Trẻ có vấn đề về hành vi hoặc học tập thường dễ bị gắn nhãn như “lười biếng”, “bướng bỉnh” hoặc “khó dạy”. Sự hiểu lầm này không chỉ gây áp lực tâm lý cho trẻ mà còn có thể làm gia tăng khoảng cách giữa các em với môi trường xung quanh. Đánh giá tâm lý cung cấp một lời giải thích khoa học, giúp phụ huynh, giáo viên và cộng đồng nhận ra rằng hành vi của trẻ thường xuất phát từ những nguyên nhân tâm lý hoặc sự phát triển. Khi có sự thấu hiểu và đồng cảm, sự kỳ thị sẽ giảm đi, tạo điều kiện cho trẻ cảm thấy an toàn, được tôn trọng và sẵn sàng hợp tác trong quá trình can thiệp.
 
* Tạo ra môi trường học tập và sinh hoạt phù hợp
Mỗi trẻ có cách tiếp nhận thông tin và tương tác với môi trường khác nhau, và đánh giá tâm lý giúp xác định rõ yếu tố nào hỗ trợ hoặc cản trở sự tiến bộ của trẻ. Một môi trường học tập phù hợp có thể tạo ra sự thay đổi rất lớn đối với quá trình phát triển của trẻ. Ví dụ, trẻ mắc chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) thường cần học ở môi trường ít yếu tố gây xao nhãng, trong khi trẻ tự kỷ lại cần một không gian an toàn để thư giãn khi cảm thấy quá tải về cảm giác. Khi những điều chỉnh này được thực hiện dựa trên cơ sở kết quả của đánh giá tâm lý, hiệu quả học tập và sự thoải mái của trẻ trong sinh hoạt hàng ngày sẽ được nâng cao hơn.
 
* Hỗ trợ phát triển lâu dài và bền vững
Đánh giá tâm lý không chỉ là một quá trình ngắn hạn để giải quyết các vấn đề tức thời mà còn giúp xây dựng nền tảng phát triển lâu dài cho trẻ. Sau khi đánh giá, các chuyên gia có thể đưa ra các chiến lược phát triển lâu dài, giúp trẻ cải thiện các kỹ năng cần thiết như kỹ năng xã hội, khả năng học tập và quản lý cảm xúc. Việc theo dõi liên tục và đánh giá định kỳ giúp phụ huynh, giáo viên và các chuyên gia điều chỉnh phương pháp can thiệp để phù hợp với sự thay đổi và tiến bộ của trẻ theo thời gian. Điều này giúp đảm bảo rằng trẻ sẽ nhận được sự hỗ trợ liên tục và phù hợp, tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững trong tương lai.

Tóm lại, đánh giá tâm lý đóng vai trò rất quan trọng trong việc nhận diện và giải quyết các khó khăn mà trẻ em có thể gặp phải trong quá trình trưởng thành. Từ việc phát hiện sớm, xây dựng kế hoạch hỗ trợ cá nhân hóa, cải thiện học tập và kỹ năng xã hội, đến việc giảm kỳ thị và tạo dựng môi trường phù hợp, tất cả đều hướng tới mục tiêu giúp trẻ phát triển toàn diện, bền vững và hạnh phúc hơn.

Nguồn tham khảo:
1. Bright Pine Behavioral Health. (2025). Why schools recommend psychological testing.
2. Child Mind Institute. (2024). Inside an evaluation for learning disorders.
3. Goey, M. (2024). The importance of early psychological assessments in identifying learning difficulties. Kaleidoscope Therapy Centre for Children.
4. GoodTherapy Counseling. (2023). Importance of child psychological testing: Identifying needs and supporting development.
5. Koch, A. (2023). Importance of Child Psychological Testing: Identifying needs and supporting development.
6. Manolova, H., Hristova, M., & Staykova, S. (2021). The importance of early psychological assessment for differential diagnosis and detection of comorbidity in children with autism spectrum disorder. Frontiers in Psychiatry, 12, 671744.
7. Michigan Neurology Associates and Pain Consultants. (2024). Key benefits of psychological testing for cognitive diagnosis.
8. Okoye, C., Obialo Ibeawuchi, C. M., Obajeun, O. A., Sarwar, S., Tawfik, C., Waleed, M. S., Wasim, A. U., Mohamoud, I., Afolayan, A. Y., & Mbaezue, R. N. (2023). Early diagnosis of autism spectrum disorder: A review and analysis of the risks and benefits [Review]. Cureus, 15(8), e43226.
9. Zoana, Z. T., Shafeen, M. W., Akter, N., & Rahman, T. (2023). Application of machine learning in identification of the best teaching method for children with autism spectrum disorder. arXiv.
 
Tác giả: NGUYỄN THỊ THU CÚC

Tin liên quan

Tin đã đăng